Regel van Benedictus

Sint Benedictus van Nursia (480-547) schreef voor zijn monniken een kloosterregel. Dit document had niet alleen een grote invloed op het religieuze leven van de Latijnse Kerk, maar ook op de Europese cultuur.

door Br. Benoît Standaert OSB

Vier typen monniken
Benedictus van Nursia leidt zelf zijn Regel in, en wel met een dubbele inleiding, zoals hij ook met een dubbel slot zijn tekst afrondt. Hij laat alles voorafgaan door een warme proloog waarin hij zijn lezer heel direct aanspreekt en uitnodigt moedig de school binnen te gaan waarin geleerd wordt hoe de Heer te dienen. Daarna, in hoofdstuk 1, situeert hij het type monnik waarvoor hij kiest, te midden van een waaier van vier typen. Het sterke type dat hij aanprijst is dat van de gemeenschapsmonniken, de cenobieten, gevestigd op één plaats, onder een regel en een abt. Op het einde, met hoofdstuk 72, resumeert hij alles in een kleine litanie van tien sleutelprincipes die allemaal vorm geven aan wat hij noemt de ‘goede ijver’. Daarop volgt een slothoofdstuk waarin hij nog aanreikt met welke literatuur we verder kunnen optrekken op de weg naar het volmaakte, voorbij die schamele ‘regel voor beginnelingen’.

Minimum
In zijn eigen ogen is zijn Regel immers slechts een minimum. Benedictus’ blik op de geschiedenis is opvallend bescheiden als hij zijn eigen generatie beschouwt. Wij, luie, vadsige nietsnutten kunnen alleen maar blozen van schaamte, vindt hij, in vergelijking met wat de Oudvaders deden, een eeuw of twee eerder. Hij is dan ook bewust laagdrempelig in zijn monastieke voorschriften en bepalingen. Hij denkt nochtans al schrijvend ook aan broeders die nog elders leven dan te Zuiden van de stad Rome, tot in streken waar het behoorlijk koud kan zijn of waar geen wijn wordt verbouwd. Zijn tekst, hoe gematigd en bezorgd ook om steeds haalbaar te blijven, zou best een brede verspreiding kunnen genieten, gelooft hij dan toch.

Paradox
De paradox van dit document is dat het heel vlug zeer hoog geprezen zal worden. Reeds de biograaf van Benedictus, de heilige paus Gregorius de Grote, noteert geen veertig jaar na diens dood, dat de heilige abt Benedictus …

Lees hier verder: Bron