Een nieuwe schepping: De betekenis van de Tenhemelopneming van Maria

In een wereld vol leugen en bedrog, die ons door valse ideologieën drijft naar steeds meer geweld en oorlog, willen we even terugblikken op de betekenis van de Tenhemelopneming van Maria. Zij leidt ons niet naar een “harmonisch” leven op “moeder aarde” of een actie voor “red de planeet” volgens de klimaatfantasieën van wereldleiders, maar naar de diepste werkelijkheid waartoe wij uiteindelijk allen geroepen zijn.

Op 15 augustus vieren we het sterven van Maria, haar verrijzenis, haar glorierijke opname in de hemel met lichaam én ziel. En dit alles is een voorafbeelding van datgene waartoe wij allen uiteindelijk geroepen zijn.

In het oosten wordt dit feest het “inslapen” (dormitio) van Maria genoemd. Volgens een oude apostolische traditie werd Maria vooraf van haar sterven verwittigd, kwamen de apostelen rond haar samen, bad zij voor de vrede, troostte en zegende hen. Als zij gestorven was hebben de apostelen haar in Getsemani begraven. Drie dagen later is zij aan de apostelen verschenen.

De instelling van dit feest is verbonden met de wijding van het heiligdom tussen Jeruzalem en Bethlehem, waar Maria zou gerust hebben voor ze haar Kind ter wereld bracht. Het werd in Antiochië gevierd en in de 6^e eeuw over heel het Byzantijnse rijk uitgebreid. In de 7^e eeuw werd het door Rome overgenomen.

Maria is, zoals ook Jezus, echt gestorven maar haar lichaam is het heiligste der heiligen omdat het de God-Mens Jezus zelf gedragen heeft. Het kon niet aan het verderf onderworpen worden. Bovendien leefde zij in een totale ontlediging en een totale overgave aan de wil van de Vader, in eenheid met haar Zoon. Haar “Eerstgeborene” bracht ze ter wereld in een stal en legde Hem neer in een voederbak omdat er voor haar nergens plaats was. Met haar boreling moest ze naar Egypte vluchten wegens de moordplannen van Herodes. Tijdens Jezus’ openbaar leven was zij zijn eerste en meest trouwe leerlinge en heeft de groeiende “haat zonder reden” tegen Hem meegedragen. Bij zijn veroordeling in Jeruzalem was zij niet “toevallig” in Jeruzalem, maar heeft bewust zijn geseling, kruisdraging door de straten, kruisiging en kruisdood meegeleefd. “Stabat Mater”, zo zingen we op Goede Vrijdag. Ja, Maria stond onder het Kruis terwijl Jezus stierf. Wie draagt het sterven van een kind meer in het lichaam mee dan de moeder? Is zij niet de eerste “gestigmatiseerde”, zij het onzichtbaar? Zij heeft toen uit liefde alles meegeleden, zonder zelf te sterven. Nu is zij uit liefde gestorven, verbonden met haar Zoon, zonder te lijden. Johannes van Damascus (+ 750) legt deze woorden in de mond van Maria: “In uw handen, Zoon, beveel ik mijn geest. Ontvang dan mijn geest die U zo dierbaar is, ontvang mijn ziel die Gij voor schuld hebt gevrijwaard. Aan U, niet aan de aarde vertrouw ik mijn lichaam toe. Breng mij van hier over naar U. Waar Gij zijt, vrucht van mijn schoot, laat ook mij daar uw woning delen. Ik haast mij naar U, voor wie geen afstand te groot was om tot mij te komen” (Homilie 9, in Dormitionem BMV).

De “Bengaalse nachtegaal”, dichter, mysticus en eerste Indische Nobelprijswinnaar literatuur Rabindranath Tagore (+ 1941), werd verteerd door het verlangen naar het oneindige, naar God. In een parabel vertelt hij hoe een bedelaar aan het einde van de straat de koninklijke koets ziet. Hij is vol vreugde en hoopt door de koning met rijkdom overladen te worden. De koets stopt inderdaad wanneer ze bij hem is. De koning stapt uit, opent zijn hand en vraagt aan de bedelaar: Wat heb je mij te bieden? De bedelaar is zo verbouwereerd dat hij zenuwachtig in zijn knapzak een korreltje rijst neemt en het in de hand van de koning legt. ‘s Avonds vindt hij in zijn knapzak een korreltje goud. De parabel eindigt in deze zin: Wat heb ik bitter geweend omdat ik de koning niet meer gegeven heb!

Deze parabel leert ons het leven van Jezus en Maria beter begrijpen. Zij hebben hier op aarde alles gegeven en hebben alles in goud teruggekregen. Jezus gaf heel zijn leven en zijn laatste druppel Bloed om de Wil van de Vader te volbrengen en de mensen te verlossen. Maria is Hem op deze weg van totale overgave gevolgd. We lijden en sterven omwille van de zonde in Adam, we verrijzen omwille van de verlossing in Christus (1 Kor 15, 22). Christus en Maria zijn ons voorgegaan. Door met hen te lijden en te sterven aan deze wereld, zullen we delen in de verrijzenis, de nieuwe schepping van God.

P. Daniel