Humanistische psychologie, een wereldbeweging, populair maar eenzijdig!

Standaard

Nieuwsbrief Pater Daniel XVII.40, vrijdag 30 september 2022

De sympathie voor homoseksualiteit blijkt in het westen nog steeds toe te nemen, niet alleen in de maatschappij maar ook in de Kerk. We zijn ver verwijderd van openbare bestraffingen van dergelijk gedrag en dat is maar goed ook. Eerder wordt dit nu openlijk aangemoedigd. Wee hen die dit niet toejuichen! En dit andere uiterste is eveneens een gevaarlijk eenzijdigheid. De recente beslissing van de Vlaamse bisschoppen omtrent een inzegening van homoseksuele relaties en het contactpunt “homoseksualiteit en geloof” kan op heel wat nationale en internationale media-aandacht rekenen. Afgezien van enkele scherpe reacties, zijn de meeste commentaren lovend. Het zou de Kerk dichter bij de moderne tijd brengen en eindelijk meer populair maken.

Om ons niet blind te staren op de huidige ontwikkeling, maak ik een vergelijking met een bijzonder populaire wereldbeweging van ruim een halve eeuw geleden, nl de humanistische psychologie. De leiders van toen waren geen bisschoppen of enkele uitschieters van kardinalen maar leken, die evenwel het gezag van hogepriesters genoten. De Amerikaanse psycholoog van de humanistische “niet-directieve” methode Carl Rogers (+1987), de profeet van de ‘zelfontplooiing’ Abraham Maslov (+ 1970), de marxist Eric Fromm (+ 1980) en de wereldberoemde kinderarts Benjamin Spock (+ 1998). De nadruk lag op het ontwikkelen van eigen gevoelens, zonder hierin geremd te worden door verboden of wat voor hogere idealen ook. Het ging om de eigen ‘zelfontplooiing” onder de moto “ik wil mezelf zijn”. Uiteraard zat hier iets goeds in. Het deed deugd om in een te strakke rationaliteit met verboden zijn eigen gevoelens in alle vrijheid te mogen volgen. Kwade neigingen in de mens, verleidingen van de begeerlijkheid en bekoringen van de duivel werden echter resoluut naar het rijk van de fabeltjes verbannen. Dat hiermee soms ongemerkt vaste menselijke waarden en blijvende Evangelische waarheden aangetast werden en vervangen door niets minder dan perversiteiten, werd meestal ook in kerkelijke kringen niet opgemerkt. Deze humanistische psychologie als nieuwe trend had in gelovige kringen én religieuze gemeenschappen groot succes. Klassieke bezinningsdagen, retraites, conferenties en kapittels werden niet zelden vervangen door een vorming onder leiding van een meester van dit lucratief bedrijf, nl de humanistische psychologie. Het was een pure zoektocht naar eigen gevoelens, waarbij geen ander geruis van waar ook geduld werd. Bijzonder leerrijk zijn de oprechte belijdenissen van enkelen van deze succesvolle meesters die later toegaven dat het één groot zelfbedrog was en een afbraak van de blijvende menselijke én evangelische waarden (1). De Amerikaans kinderarts Spock spande wel de kroon. Hij leerde de moeders dat zij hun kleine kinderen helemaal vrij moesten laten “want er zit niets kwaads in” en “ze zullen het zelf wel leren”. Wat een aantrekkelijke geheel nieuwe opvoeding! Concreet uitgelegd: als uw kind van de stoel op tafel kruipt om zijn voet in de pot soep te zetten en jij hebt daar een probleem mee, dan is dat uw probleem, niet het zijne! De volgende decennia vloog deze handleiding voor moeders met niet minder dan 30 miljoen exemplaren de hele wereld rond en behoorde tot de grootste bestsellers aller tijden (2). Op het einde van zijn leven schijnt hij toegegeven te hebben dat hij met zijn psychologische blunder hele generaties terroristen gekweekt heeft. Een goed inzicht komt beter laat dan nooit.

Keren we nu terug naar de huidige “succesvolle” beweging rond homoseksualiteit in de Kerk. Ook deze is “succesvol” én gevaarlijk eenzijdig. De Kerk moet geen populariteit zoeken maar de waarheid over God en over de mensen verkondigen en zich inspannen om als “moeder en lerares” het werkelijke eeuwige heil aan te bieden aan ieder mens. Inderdaad, dit klinkt niet modern. Volgens de Franse ingenieur en voorzitter van de “Renaissance catholique”, Jean-Pierre Maugendre is met de protestantse hervorming het einde van het christendom gekomen. (https://www.lesalonbeige.fr/depuis-la-reforme-protestante-leglise-evolue-dans-un-monde-ou-son-role-de-mere-et-maitresse-de-verite-lui-est-denie/).  Toen werd aan de Kerk de rol van “mater et magistra – moeder en lerares” van de waarheid ontnomen.  Sinds de protestantse hervorming wordt de waarheid niet meer geacht van boven te komen maar van beneden. De Franse revolutie heeft deze trend nog fel versterkt. Eeuwige waarheden en onwankelbare waarden worden niet meer gewaardeerd. Ieder bepaalt zijn waarheid en beslist zelfs of hij man of vrouw wil zijn!!?! Deze algemeen verspreide opvatting heeft paus Benedictus XVI terecht “de dictatuur van het relativisme” genoemd.

De grote nieuwe waarden van de Franse revolutie waren: “vrijheid, gelijkheid, broederlijkheid”. Door de guillotine werden naar schatting een miljoen mensen onthoofd en dus zeker een beetje meer “gelijk” gemaakt. Verder zijn er naar schatting nog eens 2 miljoen mensen omgekomen door de kogel of het zwaard, door verdrinking of uithongering in de gevangenissen, in naam van de vrijheid en de broederlijkheid. De grondige verwoesting van een groot deel van het prachtige Europese erfgoed laten we dan nog terzijde. Dit betekent dat de eeuwige waarheden en onveranderlijke waarden van het Evangelie niet met een modern klinkende slogan kunnen gekaapt worden. Als dat toch wordt geforceerd is het resultaat zonder meer dramatisch.

Christenen en kerkleiders moeten zich de vraag stellen: moeten we populair zijn of trouw aan de waarheid? Een huwelijk is een natuurlijke en goddelijke instelling van een vast verbond tussen man en vrouw met het oog op de vorming van een gezin en de opvoeding van kinderen. Een homorelatie een huwelijk noemen is even zinloos als spreken over een vierkante cirkel. Deze mensen verdienen evenveel waardering als alle anderen maar zijn evenzeer als alle andere christenen geroepen om in zuiverheid te leven en naar heiligheid te streven. Een tegennatuurlijke handelwijze hoort hier niet in thuis. Homoseksuele relaties zegenen is veel erger dan vloeken in de kerk.

Zelf denk ik met grote dankbaarheid terug aan een uitgesproken homo met twee universitaire diploma’s. Hij ontvluchtte zijn land om aan de verleidingen van zijn omgeving te weerstaan. Hij verlangde priester te worden en ik heb hem een jaar lang mogen bijstaan. Zijn gevoelens zijn niet veranderd maar hij heeft er mee leren leven in de geest van het Evangelie. Uiteindelijk heeft hij in de VS een bisschop gevonden die hem wilde wijden. Inmiddels had hij contact met een missieorde van zusters en ging regelmatig met hen mee om onder een arme bevolking te leven en te werken. Hij is priester gewijd en werd tenslotte secretaris van de aartsbisschop van de hoofdstad van dat land. Gelukkig bestond er toen nog geen bisschoppelijk aanspreekpunt voor homoseksualiteit en geloof, dat hem in tegennatuurlijk gedrag en anti-Evangelisch leven zou bevestigd hebben.

[1] Dr. William Coulson, Confession d’un psychothérapeute in Le Cep nr 14, januari 2001, blz. 54-69 en het vervolg van een prof. psychologie: William Kilpatrick, Du christianisme à la psychologie in Le Cep nr 15, april 2001, blz. 44-55.

[1] SPOCK B., The Common Sense Book of Baby and Child Care, 146.